واکاوی مفهوم عرفان و معنویت و نسبت‌سنجی آن دو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه عرفان مؤسسه امام خمینی(ره)

10.22081/jsr.2023.62986.1004

چکیده

عرفان و معنویت پدیده‌هایی ذو ابعادند که در تعریف آنها توجه به این ابعاد امری لازم است. جوهره ذاتی عرفان، یعنی تجربه شهودی، تحولات وجودی‌ای که به این شهود منجر می‌شود و ظهورات آن شهود در قالب گزاره‌های باطنی و علم عرفان نظری و عملی از جمله اموری هستند که در این مقاله در تعریف عرفان اخذ شده‌اند. معنویت نیز تحولی وجودی دانسته شده است که با مجموعه‎ای به‌هم‌پیوسته از باورها و خلقیات و تجارب انفسی، توأم با احساسات متعالی، تحقق می‏یابد و موجب تفاوت نگرش فرد به عالم هستی می‎شود و به‌وسیله گفتارها، رفتارها و تعاملات مختلف ظهور پیدا می‌کند. در این مقاله با روشی تحلیلی ضمن برشمردن نقاط اشتراک و افتراق معنویت و عرفان و در مقام بیان رابطه این دو، به ذومراتب‌بودن آنها اشاره و تبیین شده است که چگونه معنویت و عرفان در برخی از این مراتب بر هم منطبق‌ است و عرفان اسلامی با معنویتی که در میان صاحب‌نظران مسلمان مطرح است، چه نسبتی دارد. در پایان نیز با بیان معیارهایی، به مصداق‌شناسی عرفان و معنویت و تفاوت عرفان و معنویت صحیح با عرفان‌نما و معنویت کاذب پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Concepts of Mysticism and Spirituality, and Their Relationships

نویسنده [English]

  • ali reza kermani
Associate Professor, Department of Mysticism, Imam Khomeini Institute (RA)
چکیده [English]

Mysticism and spirituality are phenomena with some aspects, it is necessary to pay attention to these aspects in their definition. The essential essence of mysticism, i.e. intuitive experience, the existential developments that lead to this intuition and the emergence of those intuitions in the form of esoteric propositions, and the science of theoretical and practical mysticism are among the things that have been considered in this article in the definition of mysticism. Spirituality has also been considered an existential transformation that is realized with an interconnected set of beliefs, moods, and personal experiences, along with transcendent feelings, causes a difference in a person's attitude to the universe, and can be emerged through different words, behaviors, and interactions. In this article, through an analytical method, while enumerating the commonalities and differences between spirituality and mysticism and expressing the relationship between the two, it has been pointed out and explained how spirituality and mysticism coincide in some of these levels, and what relationship exists between Islamic mysticism and spirituality that are discussed among Muslim experts. Finally, by stating the criteria, the case studies of mysticism and spirituality and the difference between correct mysticism and spirituality and pseudo-mysticism and false spirituality have been dealt with.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mysticism
  • spirituality
  • mystical experience
  • true mysticism
  • true spirituality