«مطالعات معنویت»؛ حوزه مطالعاتی یا رشته‌ دانشگاهی؟

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛

10.22081/jsr.2023.65472.1035

چکیده

به تبع گسترش علاقه به معنویت، مطالعات معنویت نیز روز به روز در حال رونق است. اما مواجهه با انبوهی از مطالعات در زمینه معنویت این پرسش را در ذهن ایجاد می‌کند که آیا رشته‌ای با نام «مطالعات معنویت» به وجود آمده است یا اینکه این مطالعات در حد مطالعات پراکنده و یا دست‌کم در حد تشکیل حوزه‌ جدید مطالعاتی است. در این مقاله پس از معرفی انواع پژوهش‌های موجود در این باره با تمرکز بر مطالعاتی که به شکل ثانویه به دسته‌بندی و ترسیم اطلس مطالعات معنویت در غرب اقدام کرده‌اند، با روش استنادی در پیِ یافتن رشته مستقل «مطالعات معنویت» در سه زمینه مطالعات اجتماعی، مطالعات دینی و مطالعات الهیاتی خواهیم بود. یافته این پژوهش آن است که در این میان تنها در زمینه مطالعات الهیاتی است که محققان از شکل‌گیری رشته مستقل «معنویت» خبر داده‌اند. البته این ادعا نیازمند ارزیابی است. مقاله حاضر پس از معرفی متخصصان، گروه‌های علمی و آثار تولیدشده در این عرصه، تلاش می‌کند با رویکرد پسینی به ارزیابی این ادعا پرداخته و پاسخی برای این پرسش فراهم آورد که آیا معنویت یک رشته دانشگاهی است و یا یک حوزه مطالعاتی؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

"Studies of Spirituality"; a Field of Study or an Academic Major?

نویسنده [English]

  • ahmad shakernejad
Assistant Professor of Islamic Sciences and Culture Academy
چکیده [English]

Following the development of interest in spirituality, studies of spirituality are also developing day by day. However, facing a multitude of studies in the field of spirituality raises the question in the mind as to whether a field called "spirituality studies" has been created or whether these studies are limited to scattered studies or at least to the extent of forming a new field of study. In this article, after introducing the types of studies available in this regard, through focusing on the studies that have categorized and drawn the spirituality studies in the West in a secondary way, we seek to find an independent field of "Spirituality Studies" in the three areas of social studies, religious studies and theological studies via citation analysis. The finding of this research suggests that it is only in the field of theological studies that researchers have reported the formation of an independent field of "spirituality". Of course, this claim needs evaluation. After introducing experts, departments, and works produced in this field, this article tries to evaluate this claim through a priori approach and provide an answer to the question of whether spirituality is an academic major or a field of study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • New spirituality
  • spirituality
  • Spirituality studies
  • Spiritual Theology