نقد و بررسی مؤلفه‌‌های انسان‌شناختی معنویت مدرن از نگاه مصطفی ملکیان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌پژوه مقطع دکتری رشته مدرسی اخلاق، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

2 دانشیار گروه فلسفه دین مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی

10.22081/jsr.2023.64671.1028

چکیده

انسان از حیث انسانیت در همه دوران دارای بنیه‌‌ای مشترک می‌باشد؛ ولی برخی از روشنفکران معنوی مانند ملکیان مدعی هستند که ویژگی‌های اساسی انسان مدرن با انسان سنتی بسیار متفاوت بوده و ازاین‌رو انسان معاصر نیازمند معنویت پیشرفته است. پرسش این است که مؤلفه‌‌های انسان مدرن چیست؟ انسان مدرن چه خصوصیات خاصی دارد که معنویت دینی پاسخگوی نیازهای روحی او نیست؟ این مقاله با روش اسنادی و تحلیل محتوا و جمع‌‌آوری داده‌‌ها به‌صورت کتابخانه‌‌ای، مؤلفه‌‌های انسان‌شناختی معنویت مدرن را از میان آثار مصطفی ملکیان احصاء کرده و آنها را نقد کرده است. نتیجه آنکه برای انسان مدرن، شاخصه‌های متعددی ادعا شده است که شش شاخصه اصلی آن عبارتند از: دغدغۀ «چه باید کنم؟»، داشتن زندگی اصیل، عدم تساوی انسان‌‌ها، آزادی، رضایت باطن و تنهایی. همه این مؤلفه‌‌ها قابل نقد هستند. برخی از این مؤلفه‌‌ها با یکدیگر تناقض دارند. برخی از آنها با مبانی فکری ملکیان نمی‌‌سازد و برخی هم با نگاه فلسفی و یا روان‌شناختی نقد می‌‌شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critique and Examination of the Anthropological Components of Modern Spirituality from the Perspective of Mostafa Malekian

نویسندگان [English]

  • Morteza BakhsiGolsefidi 1
  • mohammad jafari 2
1 Ph.D. Student in Ethics Teacher Training, Imam Khomeini Educational and Research Institute.
2 Associate Professor of the Department of Philosophy of Religion, Imam Khomeini Research and Educational Institute
چکیده [English]

In terms of humanity, human has a common foundation in all eras, but some spiritual intellectuals such as Malekian claim that the basic characteristics of modern human are very different from traditional human, and therefore contemporary human needs advanced spirituality. The question is what are the components of modern human? What are the special characteristics of modern human that religious spirituality does not answer his spiritual needs? This article has analyzed the anthropological components of modern spirituality from the works of Mustafa Malekian and criticized them with the documentary and content analysis method and library data collection. The findings suggest that many characteristics have been claimed for the modern human, the six main characteristics of which include the concern of "what should I do?", having an authentic life, human inequality, freedom, inner satisfaction, and loneliness. All these components can be criticized. Some of these components contradict each other. Some of them do not agree with Intellectual foundations and some are criticized from a philosophical or psychological point of view.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Modern spirituality
  • modern human
  • emerging spiritualties
  • Mustafa Malekian